Geestelijke Vriendschap, Spiritual Friendship
Handelingen 20:36- 21:8

Tim Keller is bezig met een serie over de eigenschappen van de kerk, zoals Jezus wilde dat die zouden zijn. Wil je Jezus leren kennen, wil je weten hoe hij wil dat jij wordt, kijk dan naar hoe hij wilde dat de kerk zou zijn. In Handelingen 2 staat daar bijna alles over geschreven.

Maar bij de behandeling van de eigenschap die vandaag centraal staat, is er een probleem in de Engelse vertaling.

Hand. 2:42: ze vormden met elkaar een gemeenschap, in het engels: ‘fellowship”.
En vandaag is het thema: ‘christian fellowship’, christelijke gemeenschap.
In het engels heeft het woord ‘fellowship’ zijn inhoud verloren en wordt het in de praktijk vervangen voor ‘christian community’ (christelijke gemeenschap). Tim Keller vindt dat een beter woord, maar hij kiest voor nog een ander woord: spiritual friendship (geestelijke vriendschap). Dat is waar de bijbel ons toe inspireert en toe oproept.

Het evangelie van Jezus Christus stuurt je niet eenvoudig alleen dieper in het hart van God dan je ooit had gedacht, of dieper in het hart van de gewonde wereld dan je ooit had gedacht, maar het stuurt je dieper in het hart van je broers en zussen in Christus, en het geeft je zoveel diepte en intimiteit in relaties waarvan je niet voor mogelijk hield dat het mogelijk was met welk mens dan ook.

Het bijzondere is dat dat thema uit dit Bijbelgedeelte te halen is. Raar hè, het lijkt gewoon een reisverhaal. Maar in dit reisverhaal gaat het om vriendschap.

Er zitten vier heel belangrijke principes voor geestelijke vriendschap in dit verhaal:

 Geestelijke vriendschappen:

1. Zijn nodig (Are needed)
2. Zijn ontdekkend (discovered)
3. Zijn gemaakt (Made)
4. Voor altijd (for ever)

1. Geestelijke vriendschappen zijn nodig.

Vanaf dit bijbelgedeelte is Paulus leven aan het veranderen. Hij is op weg naar Jeruzalem en zal vanaf dan continu van de ene naar de andere gevangenis gaan. Hij verliest totaal alle controle over zijn leven, die hij voor dit punt wel had. Hij krijgt het ene probleem na het andere.
En op dit punt valt op dat hij enorm veel tijd doormaakt met vrienden. Kijk zorgvuldig! Overal waar hij heen gaat is hij omringd door zijn vrienden. Ze lopen met hem mee naar het strand. Hij besteedt uren met hen aan huilen en praten en discussiëren. Dat gaat steeds zo door, hij lijkt opeens wel te zwemmen in de vriendschappen.

What does it tell us? Wat leren we hiervan?

Dit is de eerste les: het nodig hebben en het willen hebben van diepe vriendschappen is geen teken van geestelijke zwakte, maar een teken van kracht en gezondheid.

Toen Adam werd geschapen in Genesis 2 kwam er iets bijzonders aan het licht. Het was nog voor de zondeval in Gen. 3. En God had alles goed geschapen. Steeds weer staat er: het was goed. Maar dan staat er, voor de zondeval dus al, dat er iets niet goed was! God vond het niet goed dat Adam alleen was.

Wat betekent dat? Adam was niet alleen om dat hij niet perfect was, maar juist omdat hij wél perfect was. Het verlangen en de behoefte aan vriendschap is niet het gevolg van de zonde. Alle andere verlangens, dingen die je mist, zijn het gevolg van zonde. Van het paradijs kun je niet genieten zonder vriendschap. God maakte ons zo dat we niet kunnen genieten van vreugde zonder vrienden. Adam had perfecte dagen, verveelde zich niet, en toch…

Wat voor praktische betekenis heeft dit?

1.      Als je alleen bent, naar meer hechte vriendschappen verlangt, functioneer je niet slecht, maar ben je juist gezond. You are fine. Je bent alleen omdat je geen boom bent, of een machine ;) , maar omdat je op die manier geschapen bent.

 Wees hier voorzichtig mee. Een van de redenen dat je alleen bent is omdat je vrienden wilt. Een van de redenen waarom je vrienden wil is omdat je ze niet veel hebt. Een van de redenen waarom je niet veel vrienden hebt, kan misschien door de zonde komen, door fouten die je maakte. Maar de passie hiervoor, het verlangen naar vriendschap, het gevoel van gemis is helemaal niet fout!

2.      Er zijn mensen die door gebeurtenissen in hun leven niet meer verlangen naar vrienden. Dat kan door allerlei redenen zo zijn. In een stad als New York blijven mensen maar vaak kort, het kan zijn dat je geen zin meer hebt om weer over nieuw te beginnen. Of het is een leeftijdsprobleem. Je wordt ouder en beseft hoeveel tijd het kost om vriendschappen te onderhouden. Of je bent teleurgesteld geraakt in mensen, ze hebben je pijn gedaan. Het kan dus gebeuren dat je zegt dat je geen vrienden nodig hebt. Tim Keller benadrukt dat hij hoopt dat je nu beseft dat je dat niet zou moeten zeggen, dat je dan tegen je hart in gaat. Hoe minder je van mensen houdt, hoe minder je op God en Jezus kunt lijken. Er was eens een perfecte mens die 12 vrienden had. Die vrienden stelden hem steeds teleur, begrepen hem steeds niet, maar hij bleef zijn hart en gedachten delen met hen. Hij deelde zijn diepste nood en angst voor de weg die hij moest gaan en vroeg zijn vrienden voor hem te bidden.

 Als jij mensen niet nodig hebt, bang bent voor mensen die in je hart kijken, mensen die zich met jouw zaken bemoeien, als je bang bent voor liefde: the less you want friends, the less like God you are, hoe minder je vrienden nodig hebt, hoe minder je op God lijkt.

Wat is het doel van de schepping? Wat was het doel van de verlossing? Wat is het doel van alles wat God heeft gedaan sinds de schepping? To make us friends!
Dus als jij besluit dat jij geen vrienden nodig hebt, kijk wat je je zelf dan aandoet.

3.      Friends let yourself need people. Vrienden zorgen ervoor dat je mensen nodig hebt.

Dit is het probleem. Als je problemen hebt, is het te laat. Er zijn weinig mensen die zeggen: wat houd ik van lucht. Lucht! Ah, lucht!! Wat zou mijn leven zijn zonder lucht! Wat heb ik lucht toch hard nodig. Nee, dat hoor je niet. Maar als je onder water bent, besef je wel dat je lucht nodig hebt. Dat zeg je wel: wauw, lucht!

Zo loop je ook niet rond en zegt: ik heb vrienden nodig. Tot je persoonlijk en emotioneel kopje onder gaat. En dan is het te laat. Geestelijke vriendschappen: you need them, die heb je nodig.

2. Geestelijke vriendschappen zijn ontdekkend, moeten ontdekt worden, zijn niet alleen gemaakt.

Paulus kwam langs kerken die hij niet heeft gepland, hij ontmoet mensen die hij waarschijnlijk nooit eerder heeft ontmoet. Zij zeggen tegen Paulus dat hij het fout heeft, door de Geest zeggen ze tegen hem niet naar Jeruzalem te gaan (21:4). Verbazingwekkend genoeg laat Paulus hen dit zeggen. Hij zegt niet: hoe durven jullie!

Het punt is dat je met mensen met wie je geen natuurlijke affiniteit  hebt, maar met wie je wel het geloof in Jezus Christus deelt, een automatische band hebt. Dit principe ligt veel dieper en wordt in veel boeken beschreven. Kenmerkend voor vriendschap is dat je iets gemeenschappelijks hebt. Je buigt niet neer voor iemand om vriendschap te vragen, maar beiden heb je hetzelfde dat jou boeit. De essentie van vriendschap is niet dat je vraagt: ‘houd je van mij’, maar: ‘houd je van dezelfde waarheid’? Je kijkt niet naar elkaar bij vriendschap, maar naar de dingen die je gezamenlijk interesseren en die je hart hebben, die je gezamenlijk adoreert.

Paulus knielde en prees God. En daarmee heb je een ‘fysieke foto’ van geestelijke vriendschap. Als je beiden knielt voor dezelfde God en dezelfde God aanbidt, dat bindt je samen op een verbazingwekkende manier.

Steeds weer lees je in de bijbel dat de meest overweldigende ervaring die je kunt hebben, de ervaring is van de genade door Jezus Christus. Er is een vriendschapsband die dit benadert. Dat gaat niet ‘automatisch’. Je moet er wel mee aan het werk. Kijk in Efeze 4: 2, 3 ‘Span u in om de samenbindende kracht die de Geest geeft te bewaren’. Het vraagt dus wel actie: span je in! Maar het komt als een kado. En dat kado komt als twee mensen Jezus Christus leren kennen, dan worden ze vrienden, ongeacht wie ze zijn.

Voorbeeld: als je een chique, deftige persoon bent, ga je niet om met sloebers. Leer je Jezus Christus kennen en buig je je voor hem dan kun je nog steeds deftig blijven, maar je buigt je er niet meer voor. En dat maakt je een broeder of een zuster van al die andere typische mensen die je in de kerk ontmoet en die ook dezelfde liefde hebben en voor Hetzelfde knielen. Dat betekent dat je een band krijgt die je niet hebt met de mensen die je gewend bent te bekijken als ‘mijn eigen soort mensen’. Spiritual friendship is discovered first.

Buiten de kerk zijn bepaalde vriendschappen onmogelijk. In de kerk niet. En de bijbel spreekt ervan dat dit de test is of je genade hebt ervaren. Als je genade hebt ervaren dan merk je dat je van mensen gaat houden bij wie dat anders niet in je opkwam. Daaraan merk je dat er iets met je gebeurd is. Vriendschappen kunnen je over komen. Dat komt door waar je van houdt. En ze overkomen je met mensen die van dezelfde dingen houden als waar jij van houdt.

Dit is een van de redenen waarom veel mensen maar weinig vrienden hebben.

C.S. Lewis (In: De vier liefdes): als jij naar niets anders op zoekt bent dan naar goedkeuring, als jij niets anders wilt dan vriendschap, dan zul je ze nooit hebben, want vriendschap is altijd iets dat buiten vrienden omgaat. Het bijzondere van vriendschap is dat we iets moeten willen hebben buiten vriendschap om. Als je aan iemand vraagt of hij de zelfde waarheid ziet als jij en diegene zegt dat hem dat niks kan schelen, dat hij alleen maar vrienden wil zijn, dan kun je nooit een echte vriendschap sluiten. Er is niks om je vriendschap op te bouwen.

Terug naar het christelijk geloof.

Een van de redenen waarom je niet veel vrienden hebt, is dat je vriendschap met God niet passioneel genoeg is. Want je knielt niet op het strand. Zijn liefde verwarmt je niet.
Dit is de grote ironie: maak je vriendschap met God belangrijker dan vriendschap met mensen. Get in with God more than you want to get in with people. En de mensen zullen komen en om willen gaan met jou. Spiritual friendship is discovered, not just made.

3. Spiritual Friendship is made, not just discovered.

Is dat geen tegenspraak? Nee. It’s a tension, het is een spanning. Als je kijkt in de bijbel, dan zie dat deze vriendschappen heel veel werk kosten. Het woord ‘Konoinia’ betekent ‘gemeenschap, delen’. Als je vriendschappen wilt, moet je delen.

1. Delen van je gevoelens. Op het strand (Hand. 20:36 e.v.): ze huilen, kussen, omhelzen. Dit zijn vrienden! Je kunt geen geestelijke vriendschap hebben zonder je gevoelens te delen.
2. Ze delen hun spullen: huizen, gastvrijheid. Je kunt geen vrienden zijn zonder je spullen te delen.
3. Ze delen hun geloof. Ze praten over hun geloof, bidden steeds samen. Hebr 3: 13. Je moet zo close zijn met elkaar dat je elkaar het evangelie kunt preken en elkaar terecht kunt wijzen. Anders zul je je hart verharden.
4. Ze delen in de beslissingen. In vers 4 waarschuwen de vrienden Paulus niet naar Jeruzalem te gaan. Maar in 20:22 vertelt de Geest hem wel te gaan. En lees verder in 21:13, 14, waarin de vrienden zeggen ‘laat gebeuren wat de Heer wil’. Let op: Ze verwijten elkaar niet dat de Geest hen heeft verteld wat er moet gebeuren en dat de ander de Geest in de weg staat. De processen in je leven die door de Geest geleid worden laten ruimte over voor vriendschap. IJzer mag ijzer scherpen. Echt open zijn naar elkaar. Iedereen die dit niet begrijpt, verstaat de kracht van christelijke vriendschap niet. Er wordt niet van ons verwacht dat we beslissingen alleen maken, er is vaak niet maar één juiste beslissing. Paulus zegt nooit: bemoei je met je eigen zaken. Zelfs niet tegen christenen die hij nauwelijks kent. Je bent geen vriend tenzij je mensen zich laat bemoeien met jouw zaken. Beslissingen moet je delen.
5. Je tijd delen. In veel vriendschappen gaat het niet om vriendschap maar om zelf iets te krijgen: aandacht, liefde. Je gebruikt dan mensen voor jouw doel.  In Handelingen gaat het steeds over ‘wij’. De schrijver weet dat Paulus o weg is om gevangen genomen te gaan worden maar gaat wel mee. Dat is vriendschap. Het leven delen.

4. Friendship is forever, vriendschap is voor altijd, eeuwig.

Als je het hele boek Handelingen leest, zie je dat mensen steeds afscheid nemen. Goodbye!

Geen andere religie gelooft dat vriendschappen stand houden. Als je sterft wordt je een andere persoon, of het is gewoon voorbij. En als de godsdienst wel een god heeft, dan ontstond er pas een relatie toen de mensen werden geschapen. De bijbel laat zien dat God al liefde had voor de schepping van de mens, Er was liefde tussen de Vader, de Zoon en de Geest. Relaties en vriendschappen waren juist de redenen waarom bij zijn gemaakt. Onze schepping is het resultaat van vriendschappen en onze bestemming is eeuwige vriendschap.

Het is bijna tijd om het avondmaal te vieren, de maaltijd van gemeenschap bij uitstek. Bedenk:

1. Als je een vriendschap hebt, waar iets aan moet worden hersteld, dan is het nu de tijd om dat te doen. Dat is geen teken van zwakte, maar van kracht. Laat je trots varen.
2. Laat los alles wat je pijn doet in je hart. Vriendschap gaat niet om of je mij aardig vindt, het gaat om vriendschappen zoals Jezus ze had. Een vriend van Tim Keller belde hem eens op en vertelde hij jaren zat te mokken omdat hij vijf keer zo vaak naar Tim belde als dat Tim hem belde. Hij realiseerde zich nu dat hun levens zo verschillend waren en dat Tim Keller een publiek persoon was geworden. Maar hij wilde nu zeggen dat hij blij was dat ze vrienden waren Hij kende Jezus en dat vulde hem al helemaal. Jezus is zijn vriend en daardoor heeft hij Tim Keller minder nodig, en dat maakt de vriendschap juist sterker.