Preek van Tim Keller (uit juni 1997) gehouden in Redeemer Presbyterian Church New York.
Te beluisteren via http://sermons2.redeemer.com/sermons/heaven
|
Openbaring 21,21 – 22,5
|
Samenvatting
Als de Bijbel vertelt over de nieuwe hemel en aarde gaat het
niet over een alternatief voor de huidige wereld. Het gaat over de heling en
het herstel van deze wereld. Dit motiveert Christenen om goed te leven in het hier
en nu. Doordat Christenen weten dat er een volmaakte wereld komt krijgen ze
kracht voor het lijden en hebben ze levensdoelen die verder reiken dan het
leven hier.
Inleiding
Je kunt zeggen dat je niet in de hemel gelooft, maar diep
in ieder mens zit een geloof in de hemel. C.S. Lewis zegt daarover: ‘De Hemel
is die ver weg klinkende muziek die we ons aangeboren herinneren’. Als je de
hemel beschrijft op een zo goed mogelijke manier door gebruik te maken wat er
over in de bijbel staat, dan raakt dat iets in je, zelfs als je dat niet wilt.
Het lijkt alsof ieder mens er al iets over weet…
In Openbaring staan zoveel bijzondere teksten over de
hemel en het einde der tijden dat je haast zou vergeten dat het voor een
bepaald doel geschreven was. Openbaring
is niet geschreven door iemand die dacht ‘hé, laat ik eens een boek over de
hemel en het einde der tijden schrijven’. Openbaring is geschreven voor mensen
die in grote moeite leefden of die binnenkort groot lijden en grote pijn mee
zouden gaan maken. Dat geldt overigens
voor het hele nieuwe testament. Je kunt er zo naar kijken dat álles wat er in
geschreven staat voor een bepaald doel is opgeschreven. Het is niet maar een
wetenschappelijk boek over God, maar alles heeft een doel. De reden waarom Johannes dit buitengewoon
bijzondere verhaal schrijft over dingen die nog moeten gebeuren is dat het
betekenis heeft voor het leven van de lezers op dit moment.
John Lennon schreef een liedje ‘Imagine there’s no heaven’.
Hij spoort ons aan om voor te stellen dat er geen hemel zou zijn. Waarom zou
hij denken dat dat een goed idee zou zijn? Wat levert het ons op om te leven
alsof er geen hemel zou zijn?...
Karl Marx was tegen de hemel en stelde dat religie ‘opium
voor het volk’ was. Hij heeft ongetwijfeld allerlei aspecten van het geloof
overwogen en sommige regels zoals ‘help elkaars lasten te dragen’ vond hij
goed. Maar waarom was hij dan tegen de
hemel? Hij dacht dat dat als je gelooft in een leven na de dood, dat de rijken
dat dan zouden misbruiken. En dat was ook zo. De rijken zeiden: ‘je wordt
weliswaar onderdrukt en uitgebuit, maar na dit leven wordt het allemaal beter
als je een goed leven leidt!’.
In een tv-show over het milieu was er onlangs een
presentator die vooral moeite had met de hemel. Want als mensen geloven dat er
een nieuwe wereld komt, verwaarlozen ze deze wereld en dat is slecht voor het
milieu, voor onrecht etc. in deze wereld.
In tegenstelling tot wat Lennon, Marx en die kritische TV
presentator zeiden die kleinerend over de hemel spreken: Het Bijbelse zicht op
de hemel helpt ons juist met het leven in het hier en nu. Het laat ons het
leven juist intenser en in grote verantwoordelijkheid leven.
Hoe is het mogelijk dat ons uitzicht op de hemel ons helpt
in het leven in het hier en nu, juist
ook als dat een leven is vol met moeite en gevaar? Waarom wordt in het laatste
stuk van de Bijbel aan mensen die in moeite leven dit zicht op de hemel
gegeven?
1.
De hemel geeft ons een reden om goed te leven op aarde
2.
De hemel geeft ons kracht om goed te leven
3.
De hemel geeft ons doelstellingen die nog uitstijgen boven ´goed leven op aarde´
1. De hemel geeft ons een reden om goed te leven
In hoofdstuk 22 vers 2 staat: “In het midden van het plein
van de stad en aan weerskanten van de rivier stond een levensboom, die twaalf
vruchten gaf, elke maand zijn eigen vrucht. De bladeren van de boom brachten de
volken genezing.”. Wat er bedoeld wordt met ‘genezing’ is beter te begrijpen
als je het eerste deel van hoofdstuk 21 er bij neemt. (vers 1-4) “1Ik
zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Want de eerste hemel en de eerste
aarde zijn voorbij, en de zee is er niet meer. 2 Toen zag ik de
heilige stad, het nieuwe Jeruzalem, uit de hemel neerdalen, bij God vandaan. Ze
was als een bruid die zich mooi heeft gemaakt voor haar man en hem opwacht. 3
Ik hoorde een luide stem vanaf de troon, die uitriep: ‘Gods woonplaats is onder
de mensen, hij zal bij hen wonen. Zij zullen zijn volken zijn en God zelf zal
als hun God bij hen zijn. 4 Hij zal alle tranen uit hun ogen wissen.
Er zal geen dood meer zijn, geen rouw, geen jammerklacht, geen pijn, want wat
er eerst was is voorbij.’”
Vaak wordt er gedacht aan de hemel als een alternatief voor het leven hier. Maar
het Bijbelse zicht op de hemel is dat de
hemel het herstel van deze wereld is.
Aan het einde van de tijd komt de hemel omlaag bij God vandaan. De hemel is de alomvattende
aanwezigheid van God. De hemel is de Glorie van God. Die enorme Glorie van God
geneest alles en iedereen die het aanraakt. We krijgen in Openbaring boeiende
doorkijkjes naar de levensboom en de rivier met levend water. De reden daarvoor
is de verbinding met Genesis 1. In het
begin van de wereld besloot de mens zijn eigen heer en meester te willen zijn.
Een vloek werd over de mens uitgesproken. Vreselijke gevolgen had die vloek:
- We werden vervreemd van God en mochten niet
langer bij Hem zijn.
- Als een gevolg daarvan raakte de mens psychisch
in verwarring en vraagt zich sindsdien af: ‘wie ben ik eigenlijk?’.
- Ook sociologisch raakte de mensheid ontwricht:
rassen en groepen strijden onderling
- Ons lichaam viel ten prooi aan verval en dood
De hemel is niet slechts een plek maar het is Gods tegenwoordigheid; zijn Glorie. De helende
kracht van God wacht op ons en daalt uiteindelijk af om vernieuwing te brengen
want ‘de eerste hemel en de eerste aarde zijn voorbij’. De hemel is niet een alternatief voor deze wereld, maar het betekent het herstel van deze wereld. Aan het einde
der tijden zal de vloek van Genesis 1 eindelijk opgeheven zijn.
Terugkijkend naar de kritiek van Marx, Lennon en die
tv-presentator op de hemel: het is dus niet waar dat het Bijbelse zicht op de
hemel de mens ongeïnteresseerd maakt in de wereld. Integendeel: de hemel geeft
ons juist reden om deze wereld heel belangrijk te vinden en met zorg er mee om
te gaan.
Rodney Stark schreef een veel verkocht boek ‘The rise of
Christianity’, in het Nederlandse
verschenen als ‘De eerste eeuwen’ (boektitel te vinden
bij Bol.com) . Hij stelt zich de vraag hoe het kon dat een marginale
beweging rond Jezus in korte tijd (enkele eeuwen) uitgroeide tot een enorm
aantal van bijna 50% van de inwoners van
het Romeinse rijk. Eén van de redenen
die hij noemt is dat er twee grote ziekte-epidemieën zijn geweest in het
Romeinse rijk. De eerste begon in het jaar 165, de tweede in 251. Beiden
duurden zo’n 15 jaar. Men weet niet precies of het pokken of mazelen is
geweest, maar één ding was zeker: het
was een verwoestende ziekte, vooral in de steden. Tijdens een bepaalde fase
stierven er alleen al in Rome 5000 mensen per dag, 35000 per week terwijl er in
die tijd naar schatting niet meer dan een miljoen mensen in Rome woonden. Tijdens beide perioden werd naar schatting
zo’n 25% van de bevolking van Rome vernietigd. In die tijd wist men niet wat de
oorzaak van de epidemieën was, maar men wist wel dat ze verspreid werden door
contact. Dus wat gebeurde er: de rijken en de dokters vertrokken uit de
steden. Er zijn zelfs voorbeelden van
families die een familielid in de steek lieten zodra ze merkten dat die ziek
was geworden. Ze lieten hun zieken dus achter in de steden.
Echter: de Christenen bleven wél in de steden. En zij zorgden
niet alleen voor hun eigen zieken maar ze hadden zelfs een soort medische
hulpdienst voor heidenen. Om het handelen van mensen te begrijpen moet je
kijken naar hun doctrine. Christenen hebben het evangelie en het evangelie
geeft heel gewone mensen een reden om te blijven in zo’n situatie. Heidenen
hadden een even goede reden om te vluchten omdat zij het geheel van het leven
hier verwachten.
Door te blijven in de steden en de zieken juist te
verzorgen stierven er wel veel Christenen. Maar de ironie hierin is het
volgende: van de zieken die achtergelaten werden overleefde zo’n 50% indien ze
verzorgd werden. Als ze maar aan hun lot werden overgelaten lag die
overlevingskans natuurlijk véél lager. Christenen
lieten elkaar, maar ook zieke heidense stadsgenoten niet in de steek omdat ze
in de eeuwige glorie van God geloven. Door die ziekenzorg overleefden er niet
alleen veel meer christenen, maar waren er ook vele duizenden heidenen die hun
leven aan christenen te danken hadden en zich bekeerden tot het christendom. De
christenen deden dit omdat ze wisten dat het goed was om te doen. Ze hadden
uiteraard niet de mogelijkheid om berekenend vooruit te kijken en in te
schatten met welk percentage de kerk zou groeien… Vergeet niet dat het veel christenen hun
leven kostte om te doen wat ze deden.
Het kennen van de hemel maakte hen helden. De hemel geeft
christenen een reden om geweldig goede dingen te doen, zelfs als je leven er
door in gevaar komt. De heidenen hadden geen enkele zekerheid dat er een leven
na de dood zou zijn. Zij kenden geen verlossing. Het was voor hen logisch om te
vluchten en het eigen vege lijf te redden. Christenen wisten dat dit leven (hoe
mooi op sommige momenten ook) slechts een voorbode is van wat komt. De dood is
voor hen een overgang naar de volmaaktheid en glorie van God.
Terug naar het liedje van John Lennon: Imagine there’s no
heaven. Als ‘vandaag’ alles is wat ik heb, waarom zou ik dat allemaal weggeven
om een ander te redden? Het kan zijn dat er mensen zijn die niet geloven en
toch hun leven opofferen voor een ander. Voor hen is dat dan ondanks hun
geloof. John Lennon stelt voor om het te proberen: te leven alsof er geen hemel
is. Dat is geprobeerd in een compleet wereldrijk. Maakte dat de mensen
gelukkig? Lees maar eens hoe het Griekse en Romeinse rijk werkelijk was.
2. De hemel geeft ons kracht om goed te leven
De hemel geeft ons niet alleen een reden om goed te doen op aarde, maar geeft ons ook kracht daarvoor. De mensen die het boek Openbaring lazen
leefden niet in een epidemie voor zover wij weten. Hun probleem was hevige christenvervolging. Wat
hadden zij aan deze tekst?
Ik denk dat de Bijbeltekst die we lazen ons wil helpen de
hemel voor te kunnen stellen. In vers 21 staat bijv. : ‘De straten van de stad
waren van zuiver goud en schitterden als glas’. Jonathan Edwards schreef in 1720 een preek over het ene
woordje ‘als’ uit deze tekst. Hij legde uit dat je in de Bijbel ziet dat alles
wat er over de hemel geschreven wordt draait om het woordje ‘als’. Het is ‘als
een koninkrijk’, ‘als zuiver goud’, ‘als doorschijnend glas’. [vert.: in de NBV
wordt ‘schitterden als glas’ geschreven. Alle andere Nederlandse en Engelse
vertalingen zoals te vinden op biblija.net spreken niet over ‘schitteren’, maar
‘doorschijnend’ of ‘transparant’] Er bestaat geen doorschijnend goud. De Bijbel
wil ons een voorstelling laten maken hoe de hemel zal zijn. En als je dan een
geweldig grootse voorstelling hebt gekregen mag je bedenken: ‘het is nog
oneindig mooier dan dat’.
In tegenstelling tot wat John Lennon zong ‘Imagine there’s
no heaven’ zegt de Bijbel juist: stel je voor hoe de hemel zal zijn. Het is als
een koninkrijk, als een feest, als een bruiloftsfeest, als een rivier van
geluk, etc. Probeer er een voorstelling van te krijgen en bedenk dan: het is
nog oneindig veel mooier in het echt. Waarom?
Paulus schrijft in Rom. 8,18: ‘Ik ben ervan overtuigd dat het lijden van deze tijd in geen verhouding
staat tot de luister die ons in de toekomst zal worden geopenbaard.’ Als je je
zorgen maakt en als je bang bent, heb je een beeld in je hoofd van wat komen
gaat. Je stelt je iets voor, je denkt er over naar wat er zou kunnen gebeuren
en wat er mis zou kunnen gaan. Paulus zegt: het lijden van deze tijd staat in
geen verhouding met het goede wat ons te wachten staat. Als je niet in angst en
zorgen wilt blijven steken, stel je dan voor hoe die toekomst er uit ziet in
plaats van je in te denken wat mis kan gaan. Als je blijft steken in zorgelijke
gedachten en je blijft maar piekeren en je zorgen maken, dan moet je niet
stoppen met denken, maar je moet inzien dat je denkt aan de verkeerde
dingen. Als je in moeite leeft, denk dan
niet aan de moeite die gaat komen, maar aan de glorie die je zeker tegemoet
gaat.
Het gaat er dus om dat je je de hemel voorstelt – dat je denkt
over de hemel en de nieuwe aarde.
Dit denken past zowel bij mensen die op een no-nonsense
manier denken (exacte denkers, rationele mensen) als ook bij mensen die meer in
beelden denken (artistiek). Voor de rationele mensen zegt het geloof: ‘Neem
deze boodschap aan en blijf er over denken tot de glorie die je tegemoet gaat
je helemaal gaat beheersen. Er is geen trucje dat je moet leren, maar denk, overweeg, reken het maar na!’.
Denk: ‘Als dit allemaal waar is, waar ik ben dan bang voor? Als dit allemaal
klopt, wat ben ik dan waard?’.
Anderzijds: voor degenen die meer in beelden denken past
het geloof ook. De Bijbel voert ons mee naar intieme poëzie.De Bijbel stelt dat
je nooit in staat zult zijn om lijden, zorgen en moeiten te verdragen tenzij je
geleerd hebt hoe je je in gedachten de eeuwigheid kunt voorstellen en hoe je
beelden in je hoofd kunt krijgen van de glans van die glorie. Laat je gedachten
maar eens de vrije loop om je voor te stellen hoe de nieuwe aarde er uit ziet
in plaats van je voor te stellen wat er in deze wereld allemaal mis kan gaan.
Je zult nooit een echt christelijk leven kunnen leiden als
je niet vol bent van de glorie die je te wachten staat en waarbij alle zorg en
gevaar in dit leven verbleekt.
Een prachtig voorbeeld hoe uitzicht op de toekomst het
heden draaglijk maakt is te vinden in
Tolkien’s ‘In de Ban van de Ring’. Sam houdt op een nacht de wacht tijdens een
reis die al vele verschrikkingen kende en een onzekere angstige toekomst zal
hebben.
“Om zich wakker te
houden, kroop hij uit de schuilplaats en keek naar buiten. Het land scheen vol
gekners en gekraak en sluipende geluiden, maar er was geen geluid van stem of
voet. Ver boven de Ephel Duath in het westen was de nachtelijke hemel nog bleek
en vaag. Daar zag Sam in een ruïne van wolken boven een donkere piek hoog in de
bergen even een witte ster schitteren. De schoonheid ervan ontroerde zijn hart
toen hij uit het verlaten land opkeek, en de hoop keerde tot hem weer. Want als
een schicht, klaar en koud, drong de gedachte tot hem door dat de Schaduw
tenslotte een klein, voorbijgaand iets zou zijn; licht en hoge schoonheid waren
voor altijd buiten zijn bereik. Zijn lied in de Toren was veeleer uitdaging dan
hoop geweest, want toen dacht hij aan zichzelf. Nu verontrustten een moment
zijn eigen lot en zelfs dat van zijn meester hem niet langer. Hij kroop weer in
de braamstuiken terug en ging naast Frodo liggen, schudde alle vrees van zich af
en liet zich in een diepe ongestoorde slaap zinken. “[In de ban van de
Ring, De terugkeer van de Koning. Deel VI, pag. 221].
Wat was er aan de hand met hem? Wist hij niet al lang dat de
schaduwen ooit zouden verdwijnen? Zeker, hij wist het wel, maar hij gebruikte eerst
niet zijn voorstellingsvermogen om er moed en doorzettingsvermogen uit te
krijgen. Stel je dit gesprekje voor: “Weet je niet welke glorie ons te wachten
staat?”. “Ja, dat weet ik, maar….”. De
glorie die ons te wachten staat is dan niet meer dan ‘informatie’. Door te
denken, te lezen, te mijmeren, te mediteren over de hemel kun je er vervuld van
raken. Pas als je gegrepen wordt door de kracht van de hemel zul je op een
andere manier gaan leven, soms (zoals Paulus) zelfs een heel ander leven. Ik roep je op te bidden of de Heer je wil
helpen de glorie van de toekomst te zien. De hemel geeft je kracht om alles aan
donkerheid en moeiten aan te kunnen.
3. De hemel geeft ons doelstellingen die nog uitstijgen boven ´goed leven op aarde´
In het eerste punt zagen we dat de hemel ons een reden geeft om goed te leven op aarde.
In het tweede punt werd aangevuld dat we ook kracht krijgen om goed te leven, door het zicht op de hemel. Tot
slot zien we hoe de hemel ons doelstellingen aanreikt die de aardse doelen
overstijgen.
De hemel reikt ons doelen aan die uitstijgen boven het
aardse en waarmee het leven op aarde gelukkiger kan worden. Laten we nog eens
kijken naar de metaforen die in het Bijbelgedeelte worden gebruikt. Er zal een licht zijn dat groter is dan alle
lichten die wij nu kennen. Er is een boom die genezing brengt, beter dan alle
genezing die wij nu kennen.
De hemel verlicht de druk die wij nu vaak uitoefenen op
allerlei mensen en dingen om ons heen. Als je alles verwacht qua geluk van bijvoorbeeld je vrouw, je kinderen en
je werk, dan leg je een enorme druk daarop. Je legt je hele ziel en zaligheid
op hen en dat geeft een zware druk. Vergelijk
het met een brug waar je altijd een bordje bij ziet staan hoeveel druk hij
maximaal kan verdragen. Voor alles wat voor jou veel betekent ( een echtgenoot,
een kind, een carrière, wat het ook maar is waar je je mee bezig houdt ) geldt dat als je er teveel druk op uitoefent
het bezwijkt. Wat je zeker niet moet doen is je hele ziel en je ultieme hoop er
op leggen. Denk je maar eens in: je hebt
een geweldige echtgenoot en een gelukkig huwelijk en toch blijf je altijd maar
verlangen naar meer. Wat een zware druk legt dat op het huwelijk. Als je je
voorstelt hoe mooi de hemel is en als je verlangt naar de hemel krijgt je
huwelijk niet meer zo’n zware druk van altijd maar onvervulde verlangens te
verduren. En mooier dan dat: want juist
dán zul je meer kunnen genieten van wat er wél is…!
Hoe zit dat dan? Hoe kan het dat je minder geniet als je er
té veel van verwacht? Vergelijk het met een park zoals in hier in New York. Het
zijn heerlijke parken…! Maar er zijn ook mensen die daar permanent wonen omdat
ze dakloos zijn. Wat jou aantrekt naar het park is de schoonheid er van. Maar
als je probeert er in te leven, verdwijnt de schoonheid juist. Want een park is
geen plek om je eten te vinden, om te slapen, om je te wassen, om naar de wc te
gaan. Als mensen proberen dat te doen en hun hele levensbehoefte proberen te
vervullen in dat park, verdwijnt juist het mooie van het park voor hen uit
beeld.
Dus wat betreft je echtgenoot, je werk, je familie
etc.: ga met ze om zoals met het park:
geniet van wat er is, maar probeer niet je hele leven er mee in te vullen.
Zoals je ten opzichte van het park kunt zeggen ‘ik ga er heen om te genieten
van de schoonheid, maar ik hoef er niet te leven’ zo kun je ook met al die
waardevolle mensen en zaken in je leven omgaan: laat niet je hele leven er
vanaf hangen. Laat je wél je leven er vanaf hangen, dan zal de schoonheid die
er wel was verbleken.
Als je zegt: “ik zal niet vergeten wat mijn echte thuis is,
wat mijn echte land is waar ik bij hoor” dan sta je anders in het leven hier op
aarde. De hemel geeft je de kracht om het moeilijkste hier op aarde te kunnen
verduren én de hemel geeft je een reden om eindelijk echt te genieten van wat
hier nog wel is. Dus als je merkt dat je eigenlijk voortdurend verongelijkt bent
en loopt te klagen over wat je niet hebt: de verandering ligt in jezelf! Als je
het uitzicht hebt op het allerbeste wat nog moet komen kun je veranderen van
een klager in een verdrager en zelfs genieter… [noot: denk eens aan de link
naar de uitspraak van Corrie ten Boom ‘het beste deel moet nog komen’ en hoe
voor haar het uitzicht op de hemel kracht gaf het lijden in de
concentratiekampen te kunnen dragen].
Hoe krijg je dit uitzicht? In Openbaring wordt Jezus nog
steeds ‘het Lam’ genoemd. Is dat nog niet voorbij dan? Jezus is toch gestorven
als Lam? Zelfs in de hemel is de enige reden dat je kunt genieten: het
evangelie van Jezus. Als je denkt dat je door het doen van goede dingen verlost
zult worden zul je God gebruiken om dingen te krijgen. Je probeert God te
gehoorzamen zodat hij jou zal gaan zegenen… Maar wanneer je tot het geloof komt
dat je alleen uit genade gered wordt verandert dat. In Jezus hebben we alles.
Hij is onze plaatsvervanger. Als hij niet was gestorven waren wij gedood. Nu
hij wel gestorven is krijgen wij het leven. Als je dat echt gelooft gebruik je
niet langer God om dingen te krijgen, maar gebruik je dingen om God te
krijgen. Wat er echt in de hemel is, is
God. De reden om God te eren en goede dingen te doen is niet om er zelf beter van
te worden, maar om Hem te eren en te danken.
Je gehoorzaamt en dient hem om wie Hij is.
Mensen zeggen wel eens: het is raar dat alleen mensen die in
het evangelie geloven naar de hemel zouden mogen. Maar als je het evangelie
echt snapt zie je dat je alleen naar de echte hemel kunt verlangen als je het
evangelie gelooft! Mensen die niet in het evangelie geloven maar wel zeggen te
verlangen naar ‘de hemel’ verlangen naar iets wat hen optimaal bedient en niet
naar een plek waar zij God volmaakt kunnen dienen.
Het is alleen door het Lam dat je daar naar kunt verlangen;
daar mag komen; daar mag zijn. Het evangelie verandert je waardoor je moeiten
op aarde kunt verdragen door de glorie die ons wacht. Laat je het evangelie
niet tot je doordringen, dan is de hemel voor jou net als voor de heidenen iets
ver weg bij hen vandaan en word je angstig en verslagen als er tegenslag op je
weg komt. Maar als jij
leert leven in het Licht en je gedachten richt op de realiteit die voor ons
ligt zul je ervaren dat ook nu al je leven geborgen is in Christus met wie we
ooit in volmaakte glorie zullen leven.
[Toevoeging: twee filmpjes die prachtig aansluiten op de
boodschap van deze preek.
Over het totaal andere zicht op de toekomst dat je als
christen hebt. https://www.youtube.com/watch?v=86dsfBbZfWs
Over ‘bidden’ met gebruik van de beelden uit openbaring: https://www.youtube.com/watch?v=2MlGmO_6EoE
]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten