De zoektocht naar geluk

Preek van Tim Keller (uit september 1993) gehouden in Redeemer Presbyterian Church New York.

In het engels te beluisteren via http://sermons2.redeemer.com/sermons/search-happiness

Psalm 1

1 Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen, die de weg van zondaars niet betreedt, bij spotters niet aan tafel zit, 2 maar vreugde vindt in de wet van de HEER en zich verdiept in zijn wet, dag en nacht.   3 Hij zal zijn als een boom, geplant aan stromend water. Op tijd draagt hij vrucht, zijn bladeren verdorren niet. Alles wat hij doet komt tot bloei.   4 Zo niet de wettelozen! Zij zijn als kaf dat verwaait in de wind.   5 Wettelozen houden niet stand waar recht heerst, zondaars niet in de kring van de rechtvaardigen. 6 De HEER beschermt de weg van de rechtvaardigen, de weg van de wettelozen loopt dood.

Inleiding

De mens is enorm ontwikkeld, maar is de mens gelukkiger geworden? Vandaag de dag leven we in de moderne tijd die met een zekere verachting naar het verleden kijkt en het vooral verwacht van de eigen ontwikkeling. Sinds een paar honderd jaar (beginnend bij de Verlichting) is het idee: onze kennis en ons verstand zal ons steeds meer duidelijk maken hoe we de problemen van het leven kunnen oplossen.

En eerlijk gezegd: sommige dingen zijn inderdaad verbeterd. Techniek heeft het leven op allerlei manieren fysiek veiliger gemaakt. Maar als je kijkt naar onze voorouders een eeuw of twee geleden, als je leest in de kranten en boeken van toen, zag je toen net zoveel verveling, wanhoop, betekenisloosheid als nu? De mens is vandaag in vele opzichten minder gelukkig dan vroeger.

De bijbel stelt dat je niet gelukkig wordt van technische vooruitgang, psychologisch inzicht, biochemie, stedebouwkundige planning etc. etc. Die dingen kunnen fysiek misschien comfort brengen, maar geluk staat veel hoger als concept en is niet afhankelijk van allerlei ontwikkelingen.

Het boek Psalmen biedt heel oude kennis en wijsheid over het leven. Ook vandaag de dag is die nog heel actueel. Psalm 1 pakt direct een hoofdthema: geluk. Als je al Christen bent en je weet veel over de bijbel. Vraag je dan eens af: ben je fundamenteel gelukkig? En zo nee, waarom niet? Weet de mens eigenlijk wel hoe hij gelukkig moet worden?

In psalm 1 gaat het over vier principes:

1.       Geluk is mogelijk                           

2.       Echt geluk is fundamenteel geluk, niet oppervlakkig geluk

3.       Geluk is een bijproduct

4.       Zoek waar je écht voor leeft.

1. Geluk is mogelijk

Geluk is mogelijk. Dat klinkt nogal logisch. Maar het is goed om er bij stil te staan. De meeste mensen gaan er om te beginnen vanuit dat  geluk normaal is. Als kind beleef je de wereld meestal zo dat allerlei nare dingen de bedreiging zijn van geluk en dat bij het verdwijnen van de nare dingen het geluk weer normaal wordt. Je krijgt allerlei lessen van je ouders over geld, hard werken etc. En als je die maar zult volgen zul je geluk vinden. Natuurlijk zal er geluk zijn…

Als je ouder wordt ontdek je echter iets anders: geluk is vaak helemaal niet zo dichtbij. Veel van de meest beroemde mensen ter wereld zijn heel cynisch over geluk. Superberoemdheden blijken vaak helemaal niet gelukkig te zijn. Dat zie je ook in literatuur zoals bijvoorbeeld van Shakespeare. Het wereldbeeld dat hij beschrijft in ‘Much Ado About Nothing’ of in Hamlet of Macbeth laat zien dat verkregen macht, het behalen van een hoogste doel, verre van gelukkig maakt. Integendeel...
Het gevolg is dat we als kind dus starten met te denken dat geluk ‘normaal’ is en eindigen met het idee dat geluk onbereikbaar is. 

Er zijn vier manieren waarop mensen naar geluk kunnen kijken:

-         Mensen die denken dat geluk normaal is tenzij je er te dom voor bent

-         Mensen die denken dat geluk onbereikbaar is

-         Een groep er tussen in die aan het schuiven is van het ene naar het andere beeld. Zij zijn ontzettend druk bezig met het leven en de zoektocht naar het ware geluk

-         Een groep die heeft ontdekt wat Bijbels geluk is, wat de Bijbel leert over geluk zoals in Psalm 1.

Christenen kunnen uit de Bijbel leren dat geluk mogelijk is. Het is niet normaal en ook niet onbereikbaar. Het is mogelijk om in deze wereld toch een fundamenteel gelukkig mens te zijn. 

De vraag is waarom zo weinig mensen gelukkig zijn. Het antwoord is: omdat mensen het op de verkeerde manier zoeken. De volgende punten van deze preek (2 en 3) laten twee misverstanden zien als het gaat om het zoeken van geluk:

(punt 2) echt geluk is fundamenteel geluk en niet slechts oppervlakkig

(punt 3) geluk is een bijproduct van iets anders

2. Echt geluk is fundamenteel geluk, niet oppervlakkig geluk

De psalm zegt: een gelukkig mens is als een boom geplant bij een waterstroom. Een bijzonder mooie metafoor. Kijk eens naar die boom. Die ondergaat de seizoenen. Hij draagt niet altijd vrucht, hij staat niet altijd in bloei. Hij is onderhevig aan de seizoenen: de koude winter, de verzengende zomer.  Het verschil tussen deze boom en vele andere bomen is dat hij geplant is aan stromend water.  De wortels hebben toegang tot water, zelfs als het klimaat heel heet en droog is of juist koud.

Wat we hier uit kunnen leren over een basisfout die je kunt maken qua zicht op geluk: dat je denkt dat geluk in de omstandigheden zit. Je kijkt hoeveel regen je krijgt en of je de juiste hoeveelheid zonneschijn ontvangt. Maar het geheim van geluk is: het is te vinden in je fundament, waar je bent geworteld.
Dat die fundamentele positie het verschil maakt is ook in het volgende versje te zien:

Two man looked out through prison bars
One saw mud, the other stars.

(twee mannen keken door de tralies van hun gevangenis, de ene zag slechts modder, de ander  zag de sterren).

Wat wil dat zeggen: de mannen zitten in dezelfde situatie, hebben het zelfde uitzicht etc. Wat is het verschil: de mens zelf. Heeft dat iets te maken met onze psalm? Ja! Van buitenaf ziet een boom die wel aan een waterstroom is geplant er net zo uit als een boom die dat niet is. Een christen is niet simpelweg iemand die goede dingen doet, maar een christen is iemand die geplant en geworteld is in iets buiten zichzelf!

Daarom spreekt de bijbel ook over een weder-geboorte. En dat is ook de reden waarom Petrus het heeft over dat we deelgenoot worden van de Goddelijke natuur en ontkomen aan de zelfzucht waaraan de wereld ten onder gaat. Er is iets van buitenaf in ons geplant waardoor we nu anders zijn, geworteld in God. Bomen kunnen zichzelf niet planten. Er is iets wat jou geplant heeft (aan een waterstroom) en nu is er een nieuwe onbekende kracht in je -  een toekomstbeeld dat je nooit had – je begrijpt dingen die je nog nooit begreep. Dát is waar geluk vandaan komt.

Je kunt het ook van een andere kant benaderen: de boom ervaart ellende. Het doet pijn, hij draagt niet altijd vrucht en tóch:  zijn bladeren verdorren niet.

Veel mensen missen dit punt aanvankelijk: dat het om een balans van geluk, maar ook om pijn gaat. In 1 Petr. 1.4-6 staat: “Je verheugt je in de onvergankelijke erfenis die jou wacht in de hemel; in de redding die je tegemoet ziet; verheug je ook al moet je nu nog tot je verdriet nog een korte tijd allerlei beproevingen verduren.”  Het is dus niet ‘je verheugde je eerst, maar nu leef je in verdrukking’. Het diepe geluk van de redding en het ondergaan van verdrukking kunnen dus samengaan: omdat je geworteld bent in iets anders dan de omstandigheden die je kwellen.

Er zijn helaas ook in de kerk mensen die dit niet begrijpen. Als zij iemand ontmoeten die iets erg overkomt zeggen ze: ‘blijf opgewekt en prijs de Heer, laat je er niet door terneerslaan joh! Je kunt gelukkig nog bij ons in de kerk zijn’. Die manier van helpen is niet het brengen van Gods vrede, maar dat is een soort brainwashing. Kijk naar de boom: juist doordat hij door een seizoen van droogte gaat moet hij zijn wortels uitstrekken naar het water.  Iedereen die dit fundamentele geluk gevoeld heeft weet dat dit gebeurt: leven in een pijnlijke situatie en juist dan tóch het echte geluk zien. Sterker nog: je zult niet weten wat het is om je te verheugen in de Heer als je niet lijdt aan dit leven.  Misschien lijdt je leven aan droogte en vruchteloosheid. Dat zal je er toe brengen om je wortels meer naar de echte voeding bij God uit te strekken.

Bijbels geluk is dus niet een kortstondig pleziertje of oppervlakkig geluk. Geluk is dus niet in wat je op een zeker moment krijgt, maar in wie je bent.  Het gaat dus niet om de omstandigheden, maar om het ‘zijn’. En hoe tegenstrijdig het misschien ook lijkt: het fundamentele geluk ervaar je juist als je in een moeizaam leven lijden meemaakt.

In het kort: Wordt jouw geluk minder als je iets moeilijks meemaakt? Dan is het slechts het oppervlakkige aardse geluk. Wordt jouw geluk gestimuleerd door moeite? Dan is het fundamenteel geluk door het geworteld zijn in Christus. 

Geluk wordt dus niet door je omstandigheden bepaald, en zeker niet door jouw beheersing van de omstandigheden, maar door jouw trouw en loyaliteit aan Hem.

3. Geluk is een bijproduct

In de Bijbel kom je het woord ‘gelukkig’ (oudere vertaling ‘welzalig’ of ‘gezegend’) ontzettend vaak tegen. Geluk is nooit direct verkrijgbaar, maar is het gevolg van iets anders.  Er staat bijvoorbeeld niet in Matt. 5 (zaligsprekingen) ‘gelukkig is degene die geluk zoekt, gelukkig wordt degene die hongert naar geluk’. Geluk ontvang je als je iets zoekt wat groter is dan geluk zelf.

Misschien heb je dit al eerder gehoord en voel je je nu niet gelukkig. Waar ben je nu dan naar op zoek? Als je rechtvaardigheid zoekt in plaats van geluk ontvang je beiden… Als je geluk zoekt, meer nog dan rechtvaardigheid ontvang je geen van beiden…

De Psalm leert ons te onderzoeken: waar leef ik werkelijk voor? Jezus leert in Matt. 6: Maak je geen zorgen. Over helemaal niets! Maar zoek juist het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid. Dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden. (6,19-33). Wat betekent het om eerst het koninkrijk van God te zoeken en Zijn gerechtigheid?  Jezus leert ons: zolang als jij je eigen geluk als hoogste doel stelt zul je ongelukkig blijven. 

Denk er eens over na: hoe komt het dat je soms liegt terwijl je liegen niet goed vindt? Hoe komt het dat je soms iemand bedriegt? Hoe komt het dat je normen in je leven hebt die je zelf toch (soms) overtreedt? Dat komt doordat in de meeste gevallen wij denken: “ik heb echt wel principes hoor! Eerlijkheid is echt goed evenals integriteit, vriendelijkheid enz. Maar soms moet je wel een uitzondering maken. ” Wat bedoel je daar dan mee? Is er dan een hoger principe? Kennelijk wel! Je hogere principe is dan “ik moet wel gelukkig kunnen worden”.  Dan zeg je “Ik geloof in de waarheid, maar niet als ik er mijn baan door zou verliezen, want dan wordt ik ongelukkig”. Of “Ik heb zo mijn principes maar ik wil niet mijn vriendin verliezen”. Je draait het dan om: eerlijkheid is uitstekend, maar bovenal zoek je geluk.  De bijbel leert ons dat dat de basisgerichtheid van onze zielen is (sinds de zondeval….) .  Je zult op die manier nooit geluk vinden! Als jij geluk zoekt zal het je altijd ontsnappen en aan je voorbij gaan. Als jij een gelukkig huwelijk zoekt zul je het nooit krijgen. Als jij een carrière als hoogste doel stelt zul je het nooit bereiken en in plaats daarvan angst ontvangen.

Mensen zeggen soms  als ze zich gelukkig voelen ‘ik zou dit moment wel voor altijd willen laten voortduren’.  Ga je gang en probeer dat eens…. En je zult merken dat het plezier er juist dan al af gaat.

Wil God jou gelukkig maken? Ja! Maar als je naar God komt om er zelf gelukkig van te worden maak je van Hem een afgod!  Als je bijvoorbeeld denkt “ik wil best overwegen om te gaan geloven in God, maar vooral als ik zie dat het me wat oplevert. Dat ik mijn doelen bereik en er gelukkiger van wordt”. Dan ben je niet op zoek naar God maar naar een butler! 

Het is heel simpel: God bestaat of Hij bestaat niet. Als hij niet bestaat kun je niet naar Hem toe om gelukkig te worden. Maar als Hij wel bestaat moet je je realiseren dat Hij je gemaakt heeft en je eigenaar is.  En niet naar Hem toekomen en gehoorzamen wordt daarmee onrecht.  De enige manier om dus echt naar God toe te gaan is zonder voorwaarden.  Ga naar Hem en zeg “laat dat ‘geluk’ maar zitten, ik ben u gewoon alles verschuldigd. Ik ben helemaal van U”.  Er zijn twee manieren waarop je naar God kunt gaan:

a. Je zegt “Ik ben u alles verschuldigd, u bent mij niets verschuldigd”

b. Je zegt “Ik wil best naar U komen, maar dan wil ik er wel wat voor terug zien”

De enige manier om bij jezelf na te gaan op welke manier jij naar God bent gekomen is door te bedenken wat er gebeurt in de ‘slechte seizoenen’.  Als je iets ergs overkomt.  Zeg je dan ‘wat voel ik me ondanks de ellende toch prettig  dat ik naar de kerk kan, wat voel ik me beter nu ik de bijbel lees’? ….  Weet je wat dat aantoont? Dat je naar Hem bent gekomen op de basis van dat jouw geluk toch nog centraal staat.  Je eigen geluk blijft dus toch de hoogste prioriteit houden en je gebruikt God om het te bereiken!...

Dat is echt anders dan wanneer je zegt “Ik kom naar God en als ik geluk ontvang. Prima! Maar ik zoek het niet meer zelf”. Het lijkt heel paradoxaal  maar hoe minder je je zelf bezighoudt met je geluk en je juist bezighoudt met Hem, hoe gelukkiger je wordt.  Dit is geen truc! Denk dus niet “ah, ik snap het. Dus ik kom nu naar God en daarmee wordt ik alsnog gelukkig…”. Vergeet niet dat het om de Almachtige God gaat die zich niet voor jouw karretje laat spannen…

Richt je op de hemel, dan krijg je bovendien kracht voor het leven op aarde. Richt je op het leven op aarde en je krijgt geen van beiden…

4. Zoek waar je écht voor leeft

Dus: geluk is mogelijk. Waarom voelen we ons dan niet gelukkig? Een korte terugblik:

-          (2^e punt ): omdat we het in de omstandigheden zoeken en niet in het fundament: het geworteld zijn in Christus.

-          (3^e punt): omdat we het direct willen en het opeisen als iets niet onderhandelbaars. We willen best God dienen en we staan positief ten opzichte van de 10 geboden en we willen best goede dingen doen, maar we moeten ons er dan wel gelukkig door kunnen voelen. Dat is voor ons niet onderhandelbaar. Zolang je dat als eis blijft zien zul je het niet vinden..!

De Psalm maakt duidelijk dat het niet alleen gaat om een bepaalde goede keus te maken, maar ook om andere concrete dingen niet te doen. Het begint met ‘Gelukkig de mens die niet… die niet.. die niet…’. Dat laat zien dat je eerst moet onderzoeken of je verkeerde dingen doet en iets moet veranderen aan je gerichtheid. Als je kijkt wat er voor werkwoorden worden gebruikt valt op hoe omvangrijk het is:

-          Meegaan met wie kwaad doen/de weg van zondaars betreden: dat gaat over je gedrag

-          Zitten bij spotters: in die cultuur betekende dat: waar je zit, daar behoor je; daar wil je bij horen.

Wil je gelukkig worden? Vers 1 benadert het vanuit het negatieve perspectief (niet.. niet.. niet..), vers 2 vanuit het positieve. Die beide gezichtspunten gaan we nu nog bekijken:

Je moet uitvinden wie jij toebehoort. Iedereen moet bekeerd worden. Dat betekent: op een zeker moment zul je moeten inzien dat er iets anders dan God is wat jou beheerst; wat bezit heeft van jou. Paulus zegt in 2 Kor. 4.7vv: “Het moet duidelijk zijn dat onze overweldigende kracht niet van onszelf komt, maar van God.  We worden van alle kanten belaagd, maar raken niet in het nauw. We worden aan het twijfelen gebracht, maar raken niet vertwijfeld.” Hij zegt daar: ik lijd wel aan de verschillende seizoenen in mijn leven, maar ik heb wortels in God en daardoor overleef ik.  Vertaald naar onze tijd: je bent bijv. op een mooi punt in je carrière en opeens gaat alles mis en blijf je met lege handen achter. Of je staat in de kerk om te trouwen en degene met wie je zou trouwen komt opeens niet. Moet je dan blij zijn? Nee natuurlijk niet. Het is een door God ingeschapen verlangen om een partner te hebben, om tevreden te zijn in je werk. Wat Paulus aanduidt is het verschil tussen: ‘zeker zijn van je echtgenoot’ en ‘je zekerheid halen uit je echtgenoot’.  Er is een groot verschil tussen ‘iets graag willen’ en ‘je helemaal laten in beslag nemen door iets; er in zitten; al je gewicht er op leggen (wat je bij een stoel doet)’.  Als jij als christen zegt: ‘ik ben al lang christen, en ik weet gewoonweg dat ik niet een fundamenteel gelukkig en blij mens ben’.  Vraag je dan eens af: naar wiens pijpen dans jij werkelijk? Wie brengt de muziek in jouw leven? Wat heeft  jou in bezit? Wat zijn de fundamentele loyaliteiten in jouw leven? Welke wegen bewandel jij? Bij wie zit jij? Je kunt niet het fundamentele geluk vinden zonder eerst te zien waar het niet is te vinden, waar jij je van moet afkeren omdat het je hart en je verstand in beslag neemt. 

Ook mensen die zeggen ‘ik ben Christen’ kunnen nog steeds vast zitten in hun oude patronen. Als jij je niet fundamenteel gelukkig voelt, is de diepgaande conclusie: je zit nog in een verkeerde stoel in plaats van bij God ‘op schoot’. Het echte christelijke leven gaat dus niet over ‘altijd blij zijn’ (wat meer met brainwashing te maken heeft) maar ook niet over het andere uiterste ‘totaal verslagen zijn, vermorzeld door tegenslagen’. Kijk eens naar Jezus: Hij had de perfecte relatie met God de Vader en toch was Hij vaak verdrietig en huilde Hij. Het leven was voor Hem lijden maar de relatie met de Vader was genoeg, ja zelfs alles! Tót zelfs die Vader Jezus verliet en Jezus de wanhoopsschreeuw uitte ‘Mijn God waarom hebt U mij verlaten’. Dát was het ergste lijden voor Hem. 

Als voor jou het leven voelt alsof het zinloos is en je in totale wanhoop bent, dan ‘zit je in iemand anders zijn stoel’. Dat is het perspectief vanuit de negatieve kant. (vers 1)

Positief benaderd (vers 2) staat er: ‘wie vreugde vindt in de wet van de Heer’. Het probleem met die formulering zit in het woordje ‘wet’. Sommigen denken dan direct aan het stukje van de bijbel waar de ‘regels’ staan.  De term ‘wet van de Heer’ gaat echter niet alleen over de 10 geboden maar over de hele boodschap van God als regel voor je leven.  De man van Psalm 1 zegt niet alleen maar ‘die 10 geboden, die zijn best goed en ik ga proberen er wat mee te doen’, maar zijn vreugde is in de wet van de Heer. Hij is verrukt over en kan er niet over stoppen te denken, dag en nacht. Wat ziet hij dan? Hij ziet de centrale boodschap van de bijbel. Wat is die centrale boodschap? Dat die grote machtige God zijn Zoon gestuurd heeft om te sterven voor jou zodat Hij jouw Vader kon worden.

Bekijk het eens vanuit de gelijkenis van de vrijgevige vader (zie boek van Tim Keller  ‘De vrijgevige God’ over de gelijkenis uit Lucas 15). De verkwistende zoon komt terug bij de Vader en hij vraagt niet om geluk (Lucas 15), maar hij zegt ‘Vader ik heb gezondigd tegen de hemel en u, ik ben het niet meer waard uw zoon te zijn, maak mij alstublieft een knecht van u’. Hij is niet op zoek naar geluk en comfort. Hij zegt slechts: ik behoor U toe en ben alles aan U verschuldigd. En op dat moment dat de zoon bij de Vader komt en zegt: ik geef mijn aanspraak op, wordt maar mijn Koning, op dat moment wordt de Koning juist zijn Vader.  En de Vader zegt: ‘geef hem mijn mooiste gewaad en geef hem een mooie ring. Hij is mijn kind!’. En die boodschap is de boodschap waarover vers 2 gaat. Vindt daarin je vreugde!

Het water waarover vers 3 gaat is die wet van de Heer. Daaruit haalt de mens alles wat hij écht nodig heeft en verheugt zich er in: dag en nacht. Zijn blad blijft groen, zelfs in de hitte. Weet jij hoe je dat doet? Door bijv. de boodschap uit Lucas 15 telkens te herhalen en werkelijk tot je door te laten dringen. Dag en nacht! Als je dat echt doet zul je misschien wel vaker verdrietig zijn… Het christelijk geloof maakt je enerzijds een verdrietiger mens, anderzijds juist een diep gelukkig mens. 

Mensen die God niet erkennen in hun leven ontkennen hoe kapot het leven is. Het is vergelijkbaar hoe ik omga met een storing in mijn auto. Mijn vrouw zegt ‘hoor je dat geluid? Dat is er toch niet altijd geweest?’ en ik zeg ‘nee hoor, alles is prima! We kunnen ons geen andere conclusie veroorloven…’. Als je de boodschap van de bijbel echt toelaat in je leven voel je de pijn van de wereld en is er geen noodzaak meer voor je om die werkelijkheid te blijven ontkennen. Maar ondanks dat je die werkelijke situatie van de wereld ziet (die verdrietig stemt…) heb jij een bron van geluk die je uittilt boven de ellende van de wereld. Je zonden zijn van jou afgescheiden en zullen nooit meer tegen je worden gebruikt. En je zult met God samen mogen leven voor eeuwig in een nieuwe hemel en aarde waar alleen maar recht en gerechtigheid is.

Je bent nu nog als christen gelukkiger en verdrietiger op hetzelfde moment. Maar het geluk kan het verdriet bedekken. Dat is wat er gebeurt als je leert de boodschap van het evangelie tot je bron van vreugde te hebben en je er in te verdiepen, dag en nacht. Kun je dat? Er naar luisteren, het lezen, het zingen?

See, the streams of living waters,

springing from eternal love,

well supply thy sons and daughters,

and all fear of want remove.

 

Who can faint while such a river

ever will their thirst assuage?

Grace which like the Lord, the giver,

never fails from age to age.

Zie! Die stromen van levend water
ontspringend uit eeuwige liefde
Die je zonen en dochters overvloedig voorziet
En alle angst voor gebrek wegneemt

Wie komt nog te kort als zo’n rivier
Voor altijd hun dorst zal lessen?
Het is pure genade die zoals de Heer onze gever
nooit zal laten ontbreken van eeuwigheid tot eeuwigheid

[ Bron: “Glorious things of Thee are Spoken” Vers 2. Te vinden op  http://www.hymnsite.com/lyrics/umh731.sht    ]

 

Dus: geluk is mogelijk. Zoek het niet rechtstreeks, zoek het niet in de omstandigheden maar in plaats daarvan: onderzoek waar je écht voor leeft en leer hoe je je vreugde kunt vinden in de wet van de Heer, de boodschap van het evangelie. Hoe je daarmee kunt leren omgaan tot het je dag en nacht verheugt.

Tot slot: er zijn mensen die dit geen mooie boodschap vinden die ik nu breng. Misschien leef je wel in pijn en moeite. Je wil je hoop op betere tijden niet opgeven en je vindt het niet prettig om mij te horen vertellen hoe je een fundamenteel gelukkig mens kunt zijn. Je wil je hoop op iets beters hier je vooral laten opbeuren en daar je kracht uit halen. Ik bied niet mijn verontschuldigingen aan en komt niet terug op deze boodschap: dit is wat je werkelijk nodig hebt. Kom en neem het aan!